Mesane Kanseri ve Mesane Taşları
Mesane Kanseri Nedir?
Mesane kanseri, mesane duvarını oluşturan hücrelerin kontrolsüz çoğalması sonucu ortaya çıkar. Çoğunlukla mesanenin iç yüzeyini kaplayan hücrelerden kaynaklanır.
Yüzeyel mesane kanseri: Tümör yalnızca iç tabakada sınırlıdır.
Derin (invaziv) mesane kanseri: Tümör kas ve yağ tabakasına yayılmıştır. Bu durumda kan dolaşımıyla akciğer, karaciğer gibi uzak organlara metastaz yapabilir.
Belirtiler ve Risk Faktörleri
🔹 Belirtiler:
İdrarda gözle görülen kanama
İdrar yaparken yanma ve ağrı
Sık idrara çıkma isteği
🔹 Risk Grupları:
60 yaş üstü kişiler (en sık ileri yaşlarda görülür)
Erkeklerde, kadınlara oranla 3 kat daha fazladır
Sigara içenler (içmeyenlere göre 10 kat daha yüksek risk)
Kimyasallara uzun süre maruz kalan işçiler (boya, lastik, deri sanayii)
Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları veya böbrek taşı öyküsü olanlar
Uzun süre sonda kullanan hastalar
Teşhis Yöntemleri
İdrar tahlili ve kültürü
Ultrasonografi
BT veya IVP (böbrek filmi)
İdrarda tümör hücresi araştırılması (NMP22 testi, sitoloji)
Sistoskopi (ışıklı kamera ile mesanenin doğrudan görüntülenmesi → en güvenilir yöntem)
📌 Not: Sistoskopi, özellikle yüzeyel mesane tümörlerinin tanısında altın standarttır.
Sistoskopi Hakkında
Nasıl yapılır? Özel bir alet ile idrar yolundan girilerek mesane içerisi doğrudan gözlemlenir.
Ağrılı mıdır? Kadınlarda genellikle ağrıya sebep olmaz. Erkeklerde hafif rahatsızlık olabilir ve lokal anestezi ile giderilir. Çocuklarda genel anestezi altında yapılır.
Hastaneye yatmak gerekir mi? Çoğunlukla hayır. Fleksibl (bükülebilir) sistoskoplar sayesinde poliklinik şartlarında yapılabilmektedir.
Tedavi Yöntemleri
1. Yüzeyel Mesane Kanseri
Tümör yalnızca iç yüzeyle sınırlıdır.
Tümörün çıkarılması (TUR)
Mesane içerisine kemoterapi ilaçlarının verilmesi
BCG (zayıflatılmış tüberküloz bakterisi) tedavisi
Düzenli aralıklarla sistoskopi ile takip
2. İnvaziv Mesane Kanseri
Tümör kas tabakasına ilerlemiştir.
Cerrahi (Radikal sistektomi): Mesane ve bölgesel lenf bezleri çıkarılır, bağırsaktan yapay mesane oluşturulur. Bu yeni mesane idrar kanalına, anüse veya cilde bağlanabilir. Son yıllarda laparoskopik ve robotik yöntemler de kullanılmaktadır.
Kemoterapi ve radyoterapi destek tedavi olarak uygulanabilir.
Mesane Taşları
Mesane taşları genellikle erkeklerde görülür ve çoğunlukla altta yatan bir hastalığın sonucudur.
Başlıca nedenler:
Alt üriner sistemde tıkanıklık (prostat büyümesi, üretra darlığı, mesane boynu darlığı)
Nörojenik mesane
Uzun süreli idrar sondası veya unutulmuş stent
Belirtileri:
Kesintili idrar yapma
İdrar yolu enfeksiyonları
Sık idrara çıkma (irritatif şikayetler)
Pelvik bölgede ağrı
İdrarda kan
Tanı:
Çoğu taş radyografide görünmez, bu nedenle ultrasonografi en güvenilir yöntemdir.
Tedavi:
Günümüzde mesane taşları genellikle endoskopik yöntemlerle tamamen çıkarılabilmektedir.